6 października 2014 roku uczniowie klas trzecich Gimnazjum im. S. Kard. Wyszyńskiego wraz z opiekunami p. Teresą Rokicką i p. Sylwią Bochenek wybrali się do Centrum Kultury w Chmielniku. Celem wyjazdu było spotkanie z kinem o żydowskich wątkach, obejrzenie fragmentów „Pana Tadeusza” oraz spotkanie z aktorem – Piotrem Cyrwusem, który grał rolę Maćka Konewki w adaptacji filmowej naszej epopei, w reżyserii Andrzeja Wajdy.
Kiedy dotarliśmy do budynku Centrum Kultury, okazało się, że musimy trochę poczekać, gdyż spotkanie z młodzieżą z miejscowych szkół średnich przedłużyło się. Był to więc dla nas czas, aby obejrzeć wnętrze obiektu. Naszą uwagę zwróciła stosowna dekoracja, tematycznie nawiązująca do wątków żydowskich w „Panu Tadeuszu”. Na niewielkim krzesełku, trzymając imitację cymbałów siedział uczeń ucharakteryzowany na Żyda Jankiela, czasem „grał” na instrumencie, obok niego stali „Zosia” i „Tadeusz” – bohaterowie utworu. Korytarzem przechadzali się inni bohaterowie „Pana Tadeusza”. Na ścianie zauważyliśmy dużą kopię obrazu przedstawiającego Żyda – handlarza. Większość z nas była po raz pierwszy w Centrum Kultury w Chmielniku i trzeba przyznać, że miejsce to zrobiło na nas pozytywne wrażenie. W końcu weszliśmy do sali kinowej, gdzie powitali nas organizatorzy imprezy i przedstawili porządek spotkania. Najpierw mieliśmy przyjemność bliżej poznać aktora pana Piotra Cyrwusa, zrobiliśmy sobie z nim parę zdjęć, niektórzy czekali w kolejce po autograf. Następnie opowiadał on m.in. o swojej młodości, początkach aktorstwa, rolach, pracy na planach kolejnych filmów, przygodzie aktorskiej w „Panu Tadeuszu” Andrzeja Wajdy. Zaprezentowano niewielki fragment filmu z udziałem naszego gościa. Następnie była chwila na pytania od publiczności. Nasze koleżanki również miały pytania do Pana Piotra. Odpowiadał chętnie, bardzo wyczerpująco, uśmiechając się ciepło.
Po tej części nastąpiła projekcja fragmentu odnowionej cyfrowo wersji „Pana Tadeusza” z 1928r. w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego z koncertem Jankiela. Dla większości z nas była to nowość, ponieważ był to film niemy, w tonacji czarno – białej. Ożywiała go jedynie specjalnie skomponowana przez żydowskiego kompozytora muzyka, pojawiały się od czasu do czasu napisy, ilustrujące aktualną sytuację na ekranie. Gościnnie prowadzący spotkanie pan Andrzej Kozieja (wykładowca na UJK w Kielcach) przybliżył nam specyfikę filmu niemego.
Drugim fragmentem, który zobaczyliśmy był „Pan Tadeusz” tym razem w reżyserii Andrzeja Wajdy z roku 1999. Różnica w odbiorze była wielka. To przecież nowoczesne kino i dla nas bardziej zrozumiałe i przyjazne.
Następnie odbył się konkurs recytatorski fragmentów koncertu Jankiela z „Pana Tadeusza”. Pan Piotr Cyrwus udzielał uczestnikom kilku wskazówek odnośnie postawy i sposobu deklamowania, nie krył wzruszenia i słów uznania dla recytatorów. Uczestnicy konkursu otrzymali gromkie brawa i nagrody. Na koniec spotkania, wszystkich obecnych ugoszczono słodkim poczęstunkiem i owocem.
Następnie powróciliśmy do szkoły. Uważam, że była to sympatyczna i ciekawa lekcja z udziałem aktora „na żywo”, zwróciliśmy uwagę na miejsce kultury żydowskiej w naszej literaturze i sztuce.
Martyna Ślusarczyk
