2 czerwca uczniowie pierwszych klas gimnazjum wraz z wychowawczyniami p. Anną Skuza, p. Grażyną Tajer, p. Sylwią Bochenek oraz p. vice dyrektor Zespołu Szkół Teresą Gwadowską udali się na wycieczkę do pobliskiego Chmielnika.
Celem wyjazdu było zwiedzenie Ośrodka Edukacyjno – Muzealnego” Sztetl „ Ośrodek ten ma swoją siedzibę w dawnej synagodze poddanej całkowitej rewitalizacji.
Tuż przy wejściu do Ośrodka czekała na nas pani przewodnik, która w sposób niezwykle ciekawy i obrazowy przedstawiła nam znaczenie słowa Sztetl.
Sztet -miasto miasteczko, skupisko miejskie zachowujące tradycyjną obyczajowość żydowską.
Ludność żydowska w sztetlach bardzo często przekraczała 70–80% mieszkańców. Językiem mieszkańców sztetli był jidysz.
W drugim pomieszczeniu zrobiła na nas duże wrażenie szklana bima-jedyna taka na świecie – wzorowana na XVIII-wiecznym kamiennym orginale. Chmielnicka bima została wykonana z wielkoformatowego szkła i mimo pokaźnych rozmiarów nie ma żadnych metalowych łączeń. To z tego miejsca odczytywano niegdyś Torę –Święty Zwój.
W tej samej sali korzystając z nowoczesnych urządzeń multimedialnych oraz zamontowanych w przestrzeni ekspozycji głośników mogliśmy poczuć atmosferę gwarnego targu czy żydowskiej szkoły.
Kolejnym punktem zwiedzania była sala im. Leopolda Kozłowskiego, ostatniego Klezmera Galicji. W tej sali odbyła się projekcja filmu obrazującego życie Żydów w przedwojennej Polsce.
Następnie udaliśmy się na piętro gdzie znajduje się tak zwany „Babiniec” tylko to miejsce było dawniej dostępne dla kobiet. Miejsce to pełni obecnie rolę sali estradowej, jest często wykorzystywane jako miejsce gdzie prezentowane są wystawy malarskie czy fotograficzne. To w tej części zasiadając na drewnianych ławach wysłuchaliśmy fascynujących opowieści, ciekawych informacji na temat świąt i obyczajowości ludności żydowskiej. Te informacje z głosem lektora płyną z tak zwanych dioram– rodzaju ruchomej makiety na wzór obrotowej szopki, prezentującej święta i obyczaje żydowskie. Dioramy spełniają nie tylko cel edukacyjny i poznawczy, ale stanowią atrakcyjne uzupełnienie nowoczesnych multimediów.
To właśnie dzięki opowieściom płynącym z głośników dowiedzieliśmy my się że Cheder to – szkoła żydowska dla chłopców o charakterze religijnym utrzymywana przez gminę religijną.
Szabat ostatni dzień każdego tygodnia, (sobota) obchodzony jako dzień święty – na pamiątkę tego, że dnia siódmego po zakończeniu aktu stworzenia Bóg odpoczywał.
Pesach zwane Paschą najważniejsze i najstarsze święto żydowskie.
Sukkot -Święto Szałasów (Namiotów), zwane też Kuczki.
Ostatnim punktem zwiedzania był Dom Cienia usytuowany na terenie pierwszego cmentarza żydowskiego-to surowy pomnik tuż obok synagogi, dedykowany ofiarom Holokaustu, wywiezionym z Chmielnika do obozu koncentracyjnego w Treblince.
Wycieczka była nie tylko niezwykle ciekawą lekcją historii ale swoistym „spacerem” po przedwojennym żydowskim miasteczku -sztetlu, w którym żyli obok siebie Polacy i Żydzi.
Pani przewodnik na pożegnanie zachęcała nas do przystąpienia do kolejnej już edycji konkursu „Nasi sąsiedzi – Żydzi”, konkursu którego głównym przesłaniem jest zainteresowanie kulturą regionalną, popularyzowanie wiedzy na temat społeczności i funkcjonowania sztetli, upamiętnienie Polaków którzy ratowali Żydów w czasie drugiej wojny światowej, a przede wszystkim
rozwijanie krytycznego podejścia do przekazu historycznego.
Myślę że wielu z nas przemyśli tę propozycję.
Dziękujemy pani Bożenie Petrus za możliwość zwiedzenia niezwykle ciekawego miejsca jakim jest chmielnicki Sztetl.
Samorządy klas pierwszych
